Doğumda forseps kullanılmasının zararları nelerdir doğumda kaşık kullanılmasının sakıncaları nedir.
Forseps ,bebeğin başının doğumuna yardım etmek amacıyla tasarlanmış kaşık şeklinde aletlerdir.
Forsepsin temel fonksiyonları traksiyon ve rotasyondur.Doğum eyleminin son safhasına yardım etmek ve takılan kafanın doğurtulmasını sağlamak ,diğer taraftan baş-pelvis uyuşmazlığı olmamasına rağmen kafanın uygunsuz prezente olduğu durumlarda uygulanır.

FORSEPSİN TARİHÇESİ
Forseps,İngiliz Cerrah P.Chamberlen tarafından tasarlanmış maşa veya büyük bir pense benzeyen çelikten yapılmış bir alettir.Eski çağlardan beri kullanıldığı bilinmekle beraber modern doğum hekimliğine yaygın girişi 18. yüzyıllardadır.Klasik ve özel forsepsler olarak iki gruba ayrılırlar.Simpson forsepsi ayrıca Piper ,Kielland ve Barton forsepsleri modern kullanımda uygulanmaktadırlar.



FORSEPS UYGULAMADA TEMEL NEDENLER ?
Forseps doğumu için belirtilen her endikasyonda sezaryenin alternatif bir yaklaşım olduğu her an göz önünde bulundurulmalıdır. Dolayısıyla söz konusu durumda doğum uzmanı ,her iki operatif girişimin potansiyel risklerini dikkate alarak hangisinin anne ve bebek için daha güvenilir olduğuna karar vermelidir.Bu uygulamada anne ve bebeğe ait nedenler dikkate alınarak uygulama yapılır.

Anne Adayı İle İlgili Nedenler ?
Doğumun ikinci safhasının uzaması ve annenin bebeği dışarıya itememesi,
Annede solunum güçlüğü ile birlikte seyreden kalp ve akciğer hastalıkları varsa,
Annenin bitkin ve yorgun düşerek doğuma yardımcı olmadığı durumlarda forseps uygulanır.

Bebeğe Ait Nedenler ?
Bebeğin kalp seslerinin zayıflaması,dakikada 100’ ün altına düşmesi,160 dan fazla olması,
Bebeğin başının normal pozisyonda olmayıp,forsepsle başın çevrilmesi gerektiği durumlardır.
Fötal Distress ve bebekte tehlike görüldüğü durumlarda forseps uygulanır.
Yukarıdaki her iki gruba ait nedenler dikkate alınarak bu gibi durumlarda forseps doğumu,ek bir risk yaratmamalıdır.Bu tür vakaların önemli bir kısmında sezaryen tercih edilmektedir.
Forseps ameliyathane şartlarında uygulanmalıdır.Çünkü forsepsin başarısız olması durumunda her an sezaryen operasyonu gündeme gelerek doğum gerçekleştirilecektir.

Hangi Şartlarda Forseps Uygulanır ?
Rahim ağzı (serviks) tam açıklıkta olmalı,
Bebeğe ait zarlar açılmış olmalı,
Baş +2 seviyesinin altına kadar angaje olmalı,
Baş uygun şekilde yerleşimde olmalı,
Baş pelvis uygunsuzluğu olmamalı,
Mesane boş olmalı,

Yukarıda belirtilen şartlar tümüyle gerçekleşmiş olsa da forseps uygulamada seçici olmalı,özgün bir gerekçe zemininde ve uygulamanın zamanlaması çok iyi değerlendirilerek işlem yapılmalıdır.

Hangi Şartlarda Forseps Uygulanmaz ?
Baş-pelvis uygunsuzluğundan şüpheleniliyorsa ,
Baş yüksekteyse,
Baş uygun şekilde prezente olmamışsa,
Cerrahın bu konuda deneyimi yoksa,
Ve diğer uygulanma şartları mevcut değilse forseps uygulanmaz.

Forseps uygulamanın tekniği kendine özel bir sistemle uygulanır.Bu konuda deneyim ve becerinin ayrıcalığı tartışılmazdır.

FORSEPSLE DOĞUMUN TEHLİKE VE KOMPLİKASYONLARI
Forsepsle doğumda anne ve bebeğe ait ciddi boyutta,hatta bazıları öldürücü olabilen her türlü zarar gelebilir.

Bebeğe Ait Tehlikeler Nelerdir ?
Forseps bu konuda eğitimi ve deneyimi olan uzman bir doğum doktoru elinde ve uygun şartlarda kullanıldığı taktirde bebekler için herhangi bir tehlike oluşturmamaktadır.
Forseps kullanılan bebekte kafa içi kanama, kısmi felç görülebilir.
Kafatası kırıkları,oksijensiz kalma (Asfiksi) ‘ya bağlı komplikasyonlar,sarılık ve ölüme neden olma gibi sonuçlar görülebilir.

Anneye Ait Tehlikeler Nelerdir ?
Doğru ve uygun şartlarda kullanıldığı taktirde herhangi bir tehlike oluşturmamaktadır.
Forseps kullanımında annede bazan,vajinal,servikal ve rektal yırtıklar meydana gelebilir.
Mesane zedelenmeleri,vesicovaginal fistüller, kanama ve hematomlar görülebilir.
Modern doğum hekimliğinde sadece çıkım esnasında kullanılması uygundur.
Özellikle forsepsle doğumu uygulayan hekim,olağandışı bir zorlukla karşılaştığı zaman, yanlış karar verdiğini kabul edebilmeli ve hemen sezaryene başvurarak doğumu gerçekleştirmelidir.

ÜLKEMİZDE FORSEPS UYGULAMALARI NE DURUMDADIR ?
Ülkemizde son yıllarda Kadın-Doğum eğitimi programlarında artık forsepse fazla yer verilmemekte ve rutinde de uygulanmamaktadır.Bazı üniversite ve Eğitim Hastanelerinde bu uygulama ve eğitim devam etmektedir.
Ülkemizde ağırlıklı olarak Kadın-Doğum Uzmanlarına vakum kullanımı eğitimi verilmekte ve uygulanmaktadır.Bir çok hastanelerde forseps kaşıkları dahi bulunmamaktadır.
Forseps kullanımında,karar hatalarına bağlı zedelenme ve komplikasyonlar,teknik beceri eksikliğinden daha önce gelmektedir.Forseps ,mutlaka bu konuda deneyimli doğum uzmanları tarafından uygulanmalıdır…

Kaynak:takagazete.com